Коаксиальді кабель қолданысқа арзан, бірақ омен жұмыс істеу қиын. Жаңа кабельдерден ақырын жұмыс істейді және де бір бірінен алыс емес компьютерлерді жалғағанда қолданылады.

Оптоталшықты кабель

Бір немесе бірнеше жарық өткізетін пластикадан немесе шыныдан тұрады.бірнеше талшық бір оптоталшықтың ішінде болуы мүмкін

ETHERNET  бұл желінің түрі,бұл  "спецификация", бұл стандарт, бұл протоколдар жиынтығы, бұл өткізу қабілеті 10 Мегабит болатын ең таралған желілік технологияға жататын барлық нәрселерді қамтитын зат.  Ethernet қатар  ARCnet (көнерген), Token Ring, Fast Ethernet, IOLAnet және т.б. бар.

Желілік
 карта  кеңейту платасы, оның көмегімен компьютер желіге қосылады. ETHERNET  платасын көптеген өндірушілер шығарады, олардың ішінде: 3com, Intel, DEC, AMD, Cabletron және т.б., ең массалық және атақтысы --  NE2000. Желілік платалар ISA-16 және PCI варианттарында шығарылады,  BNC  немесе UTP (TP) айырғыштарымен, кейде  AUI айырғышымен шығарылады.Әр платаның 6 байттан тұратын адресі болады, мысалы  [ 1E:34:00:00:FF:12 ]типті, ол  ETHERNET-адрес немесе "мак-адрес" деп аталады. 

Желінің құрылымы

       Аймақтық желі немесе LAN—бұл дербес компьютерлер немесе периферийлік құрылғылардың жиынтығы,олар бір немесе бірнеше жақын орналасқан ғимараттардың орналасуындағы өте жоғары жиілікті ақпарат беру каналымен біріктірілген.  Аймақтық желінің көмегімен дербес компьютерлер, серверлер,  периферийлік құрылғылар бір ортақ жүйеге біріктіріледі.Осылай желіге қосылған құрылғылардың арасында ақпарат алмасу жүре бастайды.Қазіргі таңда ешқандай мекеме аймақтық компьютерлік желісіз жұмыс жасамайды, оның сапасы қызметкерлердің жұмыс сапасына және олардың арасындағы ақпарат алмасудың оперативтілігіне тікелей әсерін тигізеді.Сонымен қатар, аймақты желінің монтажының сапасына жқмыс тәуелді болып табылады.

Сервер – бұл әрқашанда қосылып тұратын және онымен ешкім жұмыс жасамайтын компьютер. Оған көп жағдайда монитор да керек емес. Серверде  Желілік Операциялық Жүйе орындалады. Ж.О.Ж.ның қызметін Novell Netware 3.x , 4.x, Windows NT, UNIX  ( LINUX, FreeBSD ) атқарады.

Бір рангты желі – бұл ерекшеленген сервер жоқ, ал желіге қосылған компьютерлер өзінің ресурстарын бөліп алатын желі.

Маршрутизатор
немесе роутер - от англ. route - маршрут – бұл желілі құрылғы. Ол желінің топологиясы туралы информация  және нақты қағидалар негізінде әртүрлі желінің сегменті арасында OSI моделінің желілік деңгейінің пакеттерінің ауыстыруы туралы шешім қабылдайды.Әдетте  маршрутизатор берілгендер пакетінде көрсетілген қабылдаушының адресін қолданады және таблица бойынша ақпаратты беретін бағытты анықтайды.Егер де таблицада адрес көрсетілмеген болса, онда пакет жіберілмейді.Маршрутизатор интеллектуалдық құрылғы, ол TCP/IP және IPX/SPX протоколдарымен желіде қызмет атқарады. Роутердің аппараттық  реализациясы өте қымбат, ал үйдегі желі үшін оны қымбат емес компьютерден жасауға болады. Роутер  әр компьютерге екінші компьютердің желіге қосылуынсыз Интернетке қол жеткізеді.Ip-адрес (желідегі компьютердің идентификациялық  реквизиті)  роутер ие болатындықтан, тұтынушыда Интернет-қызметтің берілуіне бір тариф болады, ал Интернетпен екі компьютермен қолдана беруге болады..

Желілік  концентратор – бірнеше Ethernet құрылғыларынортақ сегментке орналастыруға арналған желілік құрылғы. Құрылғылар қос орауыш,коаксиалдық кабель немесе оптоталшық арқылы іске қосылады. Қазіргі таңда өндіріске шығарылмайды деп аутуға да болады, олардың орнына желілік  коммутаторлар (свитч) келді,олар әр қосылған құрылғыны бөлек сегментте көрсетеді. Хаб өте көп, олар әр түрлі болады. Жұмыс істеу принципі қарапайым – оның бір портына кеоген кез келген Ethernet-ақпарат бірнеше уақыт өтісімен басқа порттарға жіберіледі. Сәйкесінше, хабтың барлық порттары екіжақты.Қарапайым хаб бар, оның порт саны  5тен 32ге дейін,ал қиындатылған хаб --модульдік, порттары басқарылады, бірақ ол үй желісіне арналмаған.

Желілік адаптер немесе желілік карта компьтерлер мен ақпаратты беру орталығы арaсындағы физикалық интерфейс қызметін атқарады

                                    Топология

Топология – бұл компьютерлердің бір-бірімен түрлі кабельдерді және электрлік құрылғыларын пайдалану арқылы байланыстыру тәсілі.

 Топология желінің физикалық құрылымына және логикалық құрылымына кіре алады.

Топологияның негізгі түрлеріне

·                       Шиналық

·                       Жұлдызша

·                       Сақина

·                       Ағаш

 Шиналық  Компьютерлер мен перифериялық құрылғылар ортақ кабель – шинаға қосылады

Жұлдызша Әр компьютерге орталық түйіннен жеке кабель келіп қосылады	«Сақина» ( Ring) - Әрбір компьютер ақпаратты біреуінен алып, екіншісіне жіберетіндей екі компьютермен жалғанады
«Ағаш» (Tree)    Бірнеше жұлдыздардың бірігуі

Желілік операциялық жүйе:

Сервердің ОЖ ретінде Windows Server 2003 (Standard Edition) алдық. Себебі оның мынадай артықшылықтары бар:

-            басқару мен қолдану кезіндегі жеңілдіктер;

-            қауіпсіз инфрақұрылым;

-            жұмыс істеу кезіндегі өнімділігінің жоғары болуы;

Құрылымдық кабельдік жүйе(ҚКЖ) туралы түсініктер

ҚКЖ деп мына кабельдік жүйелер айтылады:

·          Стандартталған құрылымы мен топологиясы бар;

·          Стандартталған элементтері (кабельдер, коммутациялық құрылғылар және т.б.);

·          Стандартталған параметрлерді (мәліметтерді тарату жылдамдығы, өшу және басқалар) қамтамасыз ететін;

·          Стандартталған түрде басқарылатын;

Осы қасиеттердің ең болмағанда біреуіне ие емес кабельдік жүйені өзгеше кабельдік жүйе (ӨКЖ) деп атайды.

Ағылшын әдебиеттерінде ҚКЖ-ға "generic" (универсалдық) және "structured" (құрылымдық), ал ӨКЖ –ға "proprietary" (жеке) терминдері қолданылады.

ҚКЖ құрылымы:

Функцияналдық элементтері

Жалпы кабельдік жүйе келесі функцианалдық элементтерден тұрады:

·          Басты бөлетін пункт(РГП)

·          Террриторияның магистральдық  кабелі

·          Ғимараттың бөлетін пункті(РПЗ)

·            Ғимараттың  магистральдық кабелі

·          Қабаттың бөлетін пункті(РПЭ)

·          Көлденең кабель

·          Өту нүктесі(ТП)

·          Телекоммуникацилық бөлу(ТР)

Осы топтың элементтері кабельдік жүйешелерге бөлінеді.

Кабельдік жүйешелер

Жалпы кабельдік жүйе 3 кабельдік жүйешеден тұрады:

·                       Магистральды территориялық жүйеше

·                       Магистральдық ғимараттың жүйешесі

·                       Көлденең жүйеше

Үш кабельдік жүйешенің қосылуы жалпы кабельдік жүйешені құрайды.

Әртүрлі ғимараттарда магистральді кабельдік жүйе орналасқан басты бөлгіш пунктен ғимараттардың бөлгіш пунктіне дейінгі территорияда өшеді. Жүйе мыналардан тұрады:территорияның магистральді территориясы, кабельдердің механикалық аяқталуы,басты бөлгіш пунктегі кроссалық қосылыстан. Кабельдік жүйелер ғимараттардың бөлгіш пунктерін бір-бірімен қоса алады.

Әртүрлі қабаттарда магистральді кабельдік жүйе орналасқан ғимараттың бөлгіш пунктен қабаттардың бөлгіш пунктіне дейінгі территорияда өшеді. Жүйе мыналардан тұрады: ғимараттың магистральді кабелінен, ғимараттың бөлгіш пунктіндегі кроссалық қосылыстың кабельдерінің механикалық аяқталуынан.

Кабельдік жүйелердің өткізу нүктесі жоқ, ал мыстық кабелдер өздігінен орындалады.

 Көлденең кабельдік жүйенің өшуі қабаттың бөлгіш пунктінен жұмыс орнындағы телекоммуникациялық бөлуге дейін өшеді. Көлденең жүйені көлденең жүйешелер, кабельдердің механикалық аяқталуы құрайды. Көлденең кабельдерде жарылыстар жіберілмейді. Барлық жұптар мен телекоммуникациялық бөлудің талшықтары іске қосылып тұру керек. Телекоммуникациялық бөлулер басқару нүктесі болып табылмайды. Активті элементтердің және ҚКЖ-нің құрамындағы адаптерлердің іске қосылуы рұқсат етілмейді. Жалпы кабельдік жүйе 1.1 суретте көрсетілген.



                                1.1сурет. Жалпы кабельдік жүйе

Жұмыс орнының кабельдік жүйесі телекоммуникациялық бөлуді

терминалдық құрылғымен біріктіреді.Бұл жүйенің  кабельдері стандарт шеңберіне кірмейді. Алайда шекті ұзындығы мен жұмыстық сипаттамасы стандартталған.

 ҚКЖ-нің құру тапсырмасы мен мақсаты

ҚКЖ-нің тапсырмасы

 ҚКЖ құрылуы тапсырыс берушінің автоматталған жүйесін қамтуға, сонымен қатар, орталық басқарудың кабельдік шаруашылықпен іске асуына негізделген.

ҚКЖ-нің мақсаттары

Басты мақсаттары болып мыналар табылады:

          -көптеген қосымшаларды қолдауы;

  -барлық жұмысшыларды үлкен жылдамдықты желілік ресурспен қамтамасыз ету;

 - сенімділікті, икемділікті және информациялық-есептік өсумен қамтамасыз ету;

-оңай басқаруға мүмкіндік беру;

-жаңа ақпараттық технологияның ешқандай кабельдік сымдарды шығынсыз орналастыруға өту мүмкіндігі;

Жүйеге қойылатын талаптар

Жүйеге келесі жалпы талаптар қойылады:

-құрылымдық кабельдік жүйе жоғарыда аталған кабельдік стандарттың талаптарына сай болу керек, ҚКЖ-нің барлық белгілеріне (универсалдылық, құрылымдылық, артықшылық және т.б.) ие болу керек;

-ҚКЖ-нің барлық компоненттері 5е категориясына сәйкес болу керек;

-барлық қолданылған материалдар мен телекоммуникациялық жабдықтар кабельдік стандарттардың талаптарына сәйкес болу керек;

ҚКЖ-нің топологиясы

Қкжнің физикалық топологиясы «жұлдызша» түрінде болуы тиіс.



                               2.1сурет. Кабельдік жүйенің жалпы схемасы.

Көлденең кабельді жүйешелерге қойылатын талаптар:

Монтирленген кабельдердің магистральді және көлденең жүйешелерінің ұзындығы шекті мәннен асып кетпеуі тиіс. Бұл мәндер 2.2 суретте көрсетілген.

 Желілік жабдықтың үлгісі

Жергілікті компьютерлік желінің сервері

Cервер IS Mechanics Server MD (2-CPU)

Коммутатор (
локальдық компьютерлік желіні тарату
)

ProCurve Switch 2512/2524

Жоғарғы өнімділік  пен HP Auto-MDIX қолдауын барлық портта10/100 және 100/1000 қамтиды,сонымен қатар  жоғары кол жетімділікпен қамтамасыз етеді. Pro Curve  Switche  2524 және 2512 коммутаторының үнемділік өтуі 10/100 каскадталу мүмкіндігімен  басқару коммутациясына идеалды түрде сәйкес келеді.

ProCurve Switch 2524 және Switch 2512 коммутаторлары жоғары өнімділікті және барлық 10/100 және 100/1000 портында HP Auto-MDIX технологиясының қолдауымен қамтамасыз етеді. Сонымен қатар, жоғары қолжетімділік функциясын орындайды.

Автоматты анықтауышты 10/100 әрбір портқа болатын 24 және 12 портты қолдауымен үнемді және каскадты басқару коммутаторы,сонымен қатар  Gigabit Ethernet немесе  100Base-FX  екі бос слоты.

ҚКЖ-НЫ БАСҚАРУ МЕН ТОПОЛОГИЯСЫ

Иерархиялық жұлдыз дәстүрлі архитектурасы максимальді иілгіштігін қамтамасыз ету үшін құрастырылған.

Кроссолық жабдықтау аппараттық және кросстық қабатта орнатылады.

Жүйеміз классикалық архитектурадағы иерархиялық жұлдыз болып құрастырылғаннан кейін біз көпнүктелі басқаруға ие боламыз, яғни жүйенің конфигурациясын өзгерту үшін бірнеше кроссты кайтакоммутацияны қажет етеді.

Кез келген құрылымдық кабельдік жүйенің негізінде  ағаш тәрізді топология жатыр.Ол кейде иерархиялық жұлдыздың құрылымы деп те аталады.

Бұл топология түйіндер санын іс жүзінде шексіз өсіруге мүмкіндік береді. Дәл осы иерархиялық жұлдыз тәріздес топологияны қолдану негізінде барлық  басқа қосымша жүйедегі жұмыстың қолдануын қолдайды. Қарастырып отырған топологиямыздың түрі қазіргі заманғы жеткізу құралдарының функционалдануын қамтамасыз етеді.

Мекемедегі желі құрылымы келесі факторлармен ескеріледі:

Компанияның дербестігі;

Компанияның иерархиясы, оның ішінде тігінен және көлденең құрылымы. Көлденең құрылымда барлық жұмыс станциялары тең  құқықты қол жетімділікке ие. Ал тігінен құрылымда жұмысшылардың нақты саны белгілі болады және қандай ақпаратқа қолжетімді екені белгілі болады. Бұл жағдайда белгіленген сервердің орнатылуы қарастырылады, себебі мұндай желіде қол жетімділігі бар.    

Техникалық-экономикалық артықшылықтары

ҚКЖ  техникалық көзқарас тұрғысынан  дамыған жүйе болып табылады және ҚКЖ-ні енгізу барлық ұйымдар мен компаниялар оң көзқарас танытты. Алайда аздаған орташа компаниялар әлі де болса ҚКЖ-ны оны жобалау мен орнату кезіндегі қаржыландыру шығындарымен болжанған пайданы салыстыра отырып бағалайды.

Корпаративтік желіні жасау кезіндегі қолданылған құрылғылардың ыңғайлылығы бағаланады. Мекеменің құрылымдық кабельдік жүйесін енгізуге осындай салымдар категориясы жатады. Яғни олардың қаржылық әсерін есептеу күрделірек, себебі ҚКЖ-ны енгізуде мекемедегі жұмысшының еңбек өнімділігі өспейді.

ҚКЖ-ны енгізудегі пайда басқада – мекеменің кабельдік құрылымына байланысты туындаған мәселелерді шешіп береді. Бұл бізге көп нәрсе береді ма? Қызық , көп екен. Мамандардың бағалауынша, желінің  тұрып қалуы 70-80%-ті кабельдік жүйеде бұзылуға әкеледі. Ал бұл тұрып қалулар жөндеу жұмыстарына шығындалуға әкеп соқты